Dịch khớp và bao khớp

Cần xét nghiệm trong trường hợp có tràn dịch trong khớp để chẩn đoán nguyên nhân bệnh. Nên tiến hành chọc tháo trong điều kiện vô khuẩn, dụng cụ hấp khô.

1. Xét nghiệm vật lý và sình hóa học

- Dịch khớp quánh do có acid hyaluronicTỷ trọng 1,008 - 1,010

- pH 6,8 - 7.6

pH kiềm khi thoái hóa khớp.

- Acid hyaluronic 0 ,2 0 - 0 ,4 0 g/dl

- Acid uric 0 ,0 0 7 g/dl

- Natri chlorua 0 .5 9 5 g/dl

- Ni tơ các acid amin 0 ,0 0 6 g/dl

- Ni tơ cùa urẽ 0 ,0 1 5 g/dl

- Ni tơ phi protid 0 .0 2 6 g/dl

- Protein 1,8 - 2,5 g/dl .

Điện di protein:

Albumin 70%

Globul in a , 5.

Globul in a 2 5.

Globul in p 10.

Globul in y 10.

. Tăng albumin trong dịch xuất hiện do nguv ên rhân cơ

học. 

. Tăng globul in y trong dịch nhiễm khuẩn.

2. Xét nghiệm té bào, vi khuẩn và kỷ sinh trùng

Bình thường có 10 - 180 tế bào trong 1 |xl dịch khớp với công thức:

Monocyt 63%

Lymphocyt 25.

Bạch cẩu đa nhân 7

Tế bào màng hoạt dịch : 3

Tế bào chưa xác đinh :2 

Trong trường hợp bệnh lý, dịch khớp có thể có :

. Nhiều bach cầu đa nhân: viêm, nhiễm khuẩn

. Tế bào hạt nho: bệnh viêm khớp dạng thấp

. Tê bào LE: bệnh lupus ban đỏ

. Các vi khuẩn: nhiễm khuẩn

. Vi tinh thể natri urat: bệnh gút.

a) Dịch thanh dich-fibrin:

Ống nghiộm cần cho thêm natri citrat sẵn để tránh đông. Xét nghiệm tế bào và vi khuẩn cho kết quả:

. Nhiểu bạch cầu đa nhân trung tính + monocyt + lymphocyt + tế bào nội mỏ: nghĩ đến nguyên nhân thấp khớp. Trong bệnh viêm khớp dạng thấp, có thể thây tẻ hào hạt nlio (còn gọi là té hào không thể vùi) là những bạch cầu đa nhân, dôi khi là những bạch cầu dơn nhân mang những chất vùi trong nguyên s inh chất , màu xanh nhạt hay xanh sẫm, rải đều hoặc xếp ngoài rìa tê bào thành hình vành khăn. Các tế bào hat nho được coi là những bach cầu đã thực bào, đặc trưng trong bệnh này.

. Nhiéu bạch cầu đa nhân trung tính không bị hủy hoại

+ nhiều lymphocyt: nghĩ đến nguyên nhân lao.

. Nhiều tế bào và bạch cầu đa nhân trung tính đang bị hùy hoại, không thấy vi khuẩn: nghĩ đến viêm khớp do lậu cầu khuẩn.

. Nhiéu bạch CẨU da nhân trung tính không bị hủy hoại

+ nhiéu tế bào nội mô: nghĩ đến nguyên nhân giang mai.

Nên tìm vi khuẩn trên kính hiển vi. Nhiéu khi không thấy cần tiên hành nuôi cấy trên môi trường hoãc t iêm truyền qua động vật.

. Dịch màu vàng xanh, rất quánh đỏnc nhanh (nhiều fibrin): nghĩ đến nhiẻm khuẩn do màng não câu khuẩn. Nên chọc lại, ông nghiệm cho sẵn natri citrat 10rc tránh đông.

b) Dịch mủ:

Như các chất dịch khác, thấy rất nhiều bạch cầu đa nhân trung tính đang bị hủy hoại và các loại vi khuẩn: phế cầu khuẩn, lậu cầu khuẩn, l iên cầu khuẩn và các vi khuẩn kỵ khí . . .

Phân lập và xác dịnh vi khuẩn qua nuôi cấy trên mòi trường hoặc t iêm truyền qua động vật. Đối với trực khuẩn lao, nhiểu khi phân lập khó khăn.

c) Dịch máu: 

Do chấn thương gây chảy máu trong khớp và bao khớp, ngoài hồng cầu còn thấy các loại bạch cầu và tê bào nội mô.

(d) Dịch dưỡng chấp:

Màu trắng như nước gạo: nghĩ đến giun chi gây nên, kiểm tra máu và nưóc tiểu tìm ấu trùng giun chi .