Các xét nghiệm khác

1. Phản ứng keo benjoin

Phản ứng keo benjoin là một phản ứng đặc biệt thông dụng ở các bệnh viện, thường làm song song với phản ứng BW để chẩn đoán giang mai. Phản ứng này còn giúp chẩn đoán cả một số bệnh vể thần kinh khác nữa.

Phản ứng dựa vào hiện tượng lên bông cùa dịch não tủy bệnh nhân đã được pha loãng dẩn trong một dung dịch keo benjoin, và cũng chỉ là một hiện tượng mất cân bằng lý hóa cùa các thành phần protein trong dịch não tủy.

Xét nghiệm làm trên 16 ống nghiệm nhỏ, ống thứ 16 là ống kiểm tra. Sau 6 - 1 2 giờ đọc kết quả; dựa trên trạng thái lên bồng của từng ống quy định:

+ lên bổng hoàn toàn ỉên bông không hoàn toàn không lên bông

Kết quả :

Bình thường: 16n bông các ống 6, 7, 8 còn cầc ống khác không lôn bông. 

Thay đổi bệnh lý: 

a) Khu vực giang mơi: 5 ống đầu tiên:

. Lên bông hoàn toàn :ả 5 ống (phản ứng dương tính): gập trong các bệnh liệt toin thể, tabet đang tiến triển.

. Lên bông không hoàn toàn (phản ứng bán dương tính): gập trong các bệnh tabet thời kỳ nặng, giang mai thời kỳ 2 có triộu chứng lâm sàng và triệu chứng xét nghiệm khác rõ rệt.

. Không lên bông (phản ứng âm tính): gặp trong bộnh giang mai thời kỳ 2 nhưng triộu chứng không rõ rệt.

b) Khu vực viêm màng não: từ ống 6 đến ống 15. Gặp trong các bệnh khác:

. Lao màng não: lên bông từ ống 6 - 7 và kéo dài đến Ống 15. Khu vực giang mai âm tính.

. Bộnh xơ cứng rải rác: lên bông trong khu vực giang mai và kéo dài đến ống 9 - 10.

. Áp xe não trong trường hợp dịch não tủy vẫn trong: lên bông hoàn toàn trong khu vực viêm màng não. . u não: lên bông ở 2 khoảng 2 đầu, không lên bông khoảng giữa. Đối với bệnh giang mai, nên tiến hành xét nghiệm cả 2 phản ứng BW và keo benjoin vì trên thực tế đã thấy trong 83% các trường hợp, cả 2 phản ứng đều trả lời thống nhất.

Trong bệnh viêm não, trong trạng thái phản ứng màng não của các bệnh do virus: phản ứng keo benjoin bình thường.

2. Phản ứng Takata-Ara

Phản ứng này dựa vào hiện tượng lên bông của một dung dịch sublimé trong dịch não tuỷ đã được chuyển thành kiềm và nhuòm màu của fuchsin.

Phản ứng này thực hiện rất dỗ dàng nhanh chóng, 1 giờ sau dã có kết quả. Tuy nhiên có những trường hợp cho kết quả chậm, nên phải chờ sau 24 giờ mới được kết luận là âm tính.

Kết quả:

- Bệnh giang mai: lên bông rõ rệt, dung dịch biến màu có chất lắng cặn màu tím ờ dưới đáy ống nghiêm.

- Các trạng thái viêm màng não khác: không lên bông, dung dịch chuyển màu hồng.

3. Các phản ứng về globul in khác

Có rât nhiều phản ứng vể loại này, tất cả đểu dựa vào nguyên tấc nghiên cứu sự thay đổi của globulin trong dịch não tủy bệnh nhân gây nên hiộn tượng ngưng kết trong các phản ứng xét nghiệm.

Globulin trong dịch não tủy tăng trong bệnh giang mai và cũng tăng trong một số bệnh khác (nhiễm khuẩn trong não tủy...) do đó xét nghiệm cũng kém giá trị dặc hiệu.

Tuy nhiên người ta hay làm để xét nghiệm giang mai và một số bộnh khác vì dễ thực hiện, dù sao cũng cho một ý niệm về bệnh để phối hợp với các yếu tố khác.

a) Phản ứng Nonne-Appelt

Dựa trên nguyên tắc cho dịch não tủy tác dụng vào một dung dịch bão hòa ammoni sulfat trong và trung tính. Đợi 3 đến 5 phút đọc kết quả.

Kết quả:

- Phản ứng ảm tính: dung dịch trong hoặc hơi dục.

b) Phản ứng Pandy

- Phản ứng dương tính: giữa diện tiếp xúc của 2 chất lỏng xuất hiện 1 đĩa tròn trắng:h) Phản ứng Pơndy Dựa trên nguyên tắc nhỏ 1 giọt dịch não tùy vào 1 ml dung dịch acid phenic 1/150.

Kết quả:

- Phản ứng âm tính: dung dịch vẫn trong

- Phản ứng dương tính: dung dịch trờ thành đục. Tùy theo mức độ đục, ghi + cho đến +++

c) Phản ứng Pavlovitch

Dựa trên nguyên tắc nhỏ một giọt dịch não tủy vào trong một dung dịch nước cất có lẫn acid acetic và kaliferri- cyanua 10%. Đọc kết quả khi giọt não tủy rơi xuống; muốn cho rõ, nên soi vào nền đen.

Kết quá:

- Phản ứng âm tính: dung dịch vẫn trong.

- Phản ứng dương tính: giọt dịch não tủy sẽ đục và chìm dần xuống đáy cốc như khói thuốc lá. Tùy theo mức độ đục ít hay nhiểu, ghi + đến +++.

d) Phản ứng Takoni

Dựa trên nguyên tắc cho chảy rất từ từ 0,2 ml dịch não tủy vào trong một ống nghiệm trong có 2 ml kali bichromat + 1 giọt acid trichloracetic 25 - 30%. 5 phút sau, xem kết quả.

Kết quả:

- Phẳn ứng âm lính: vòng phân chia không đục.

- Phản ứng dương tính: vòng phân chta dục, dôi khi thấy lắng xuống dưới như hình vỏ bào, hoặc như hình viên đạn, hoặc thành hạt nhỏ lăn tăn.  

. Hình vỏ bào: hay gặp trong lao màng não.

. Hình viên đạn: hay gặp trong viêm màng não có mù

. Hình hạt nhò lãn tăn: gặp trong viêm màng não thanh dịch.

d) Phản ứng Weichbrodt

Dựa trên nguyên tắc cho dịch não tủy tác dộng vào dung dịch sublimé l%o.

Kết quả:

- Phản ứng âm tính: dung dịch trong.

- Phản ứng dương tính mạnh: dung dịch chuyển thành đục rất nhanh.

- Phản ứng dương tính nhẹ: dung dịch đục sau vài phút.